تفاوت بین ورق فابریک و برش خورده چیست؟
به طور کلی از مهم ترین محصولات پر کاربرد در صنایع مختلف می توان به ورق های فولادی اشاره کرد. این محصولات طی فرآیند نورد گرم و سرد تولید می شوند و آلیاژها و ضخامت های متفاوتی را به خود اختصاص می دهند. از جمله مهم ترین دغدغه های خریداران ورق های فولادی مربوط به نحوه عرضه و به کارگیری آن ها می باشد.
عرضه انواع محصولات فولادی از جمله ورق گالوانیزه به دو صورت رول و شیت
انجام می شود. جهت تحویل محصولات به صورت شیت و رول باید فرایند برش کاری به گونه
ای انجام گیرد که از آسیب دیدگی و کج شدن فلز جلوگیری کند. لازم به ذکر است
برشکاری برخی از محصولات مانند ورق سیاه که سختی بیشتری دارند، باید با دقت بیشتری
انجام شود.
برش کاری اصولی شیت ها
تا زمانی اهمیت دارد که مصرف کنندگان آن ها قادر به پرداخت هزینه های گزاف برای
نگهداری طولانی مدت و آسیب های دیگر نمی باشند. آن ها برای داشتن ورق هایی بدون خم
شدگی و نقص های دیگر لازم است از شیت های فابریک به جای ورق های برش خورده استفاده
کنند. این موضوع سازندگان و متخصصان ماشین آلات را به فکر تولید یک دستگاه با
قابلیت برش کاری ویژه انداخت. در ادامه این مطلب با انواع روش های عرضه محصولات
فولادی و تفاوت ورق برش خورده و فابریک آشنا می شوید تا به جلوگیری از پرداخت
هزینه های بیهوده کمک کنیم.
شیت فابریک چیست؟
به طور کلی ورق هایی که فرآیند تولید آن ها از ابتدا تا انتها همراه با یک ابعاد استاندارد و سفارشی از طول و عرض و ضخامت گرفته تا نحوه تولید و بسته بندی در یک کارخانه انجام می شود، شیت فابریک گفته می شود. کیفیت محصولاتی که با این روش عرضه می شوند بسیار بالا می باشد و یکی از دلایل آن مربوط به داشتن دقت در برش می باشد. از دیگر دلایل کیفیت بالای شیت فابریک برای وجود نداشتن شکستگی و کج شدگی در تمامی سطح ورق به صورت یکنواخت است. البته از سوی دیگر قیمت ورق فابریک به جهت همین مزیت ها بیشتر می باشد.
در پایان فرآیند نورد
گرم فلزات به صورت کلاف های فولادی بسته بندی می شود. برش کاری آن ها نیز در نهایت
به وسیله دستگاه های مخصوص مطابق با ابعاد مورد نظر برش خورده و به این ترتیب ورق فابریک
به وجود می آید. نرخ ورق سیاه به عنوان یک
محصول اولیه و پایه برای تولید سایر شیت ها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
همچنین نرخ مقرون به صرفه ای داشته و در مقایسه با گریدها و ویژگی هایی که دارد،
کارایی مناسبی را عرضه می کند.
منظور
از گریدهای مختلف برای این محصول موارد ST37 و ST52 و ... می شوند،
اما این دو کیفیت بیشترین کاربرد را در صنایع به خصوص مصارف ساخت و ساز داشته و هر
دو هم به صورت رول و هم شیت های فابریک و برش خورده عرضه می شوند. به طور معمول
اگر نیاز به استفاده از ورق سیاه برای تولید سایر ورق های فولادی باشد، بهتر است
آن را به صورت رول تهیه نمایید.
ورق برش خورده چیست و چگونه تهیه می شود؟
از سوی دیگر ورق برش
خورده یکی از محصولات پرکاربرد در صنایع می باشد. در روند تولید این محصول، ورق
آهن به شکل ماده اولیه تختال یا اسلب به وسیله فرآیند نورد گرم تولید می شود. نورد
گرم در حرارت بسیار بالا انجام می شود؛ به همین علت سبب کاهش ضخامت محصول و در عین
حال افزایش عرض آن خواهد شد.
با این وجود می توان گفت
نرخ محصولات برش خورده تحت تأثیر قیمت اسلب فولادی که به عنوان ماده اولیه برای
تولید آن ها به کار می رود. به طور کلی محصولات گرم نیز که به وسیله این ماده
تولید می شوند در ابتدا ضخامت بالایی داشته و به تدریج و تحت تأثیر فرآیند نورد
گرم ضخامت آن ها کاهش می یابد. در واقع اسلب یک محصول نیمه نهایی فولادی است که
ابتدا باید پیش از تولید هر محصول در کوره های پیش گرم قرار گرفته و سپس طی
فرآیندهای مختلف به محصول پایانی تبدیل شود. نام دیگر آن تختال نیز می باشد و نرخ
آن به دلیل استفاده از به عنوان ماده اولیه از اهمیت بالایی برخوردار است.
کاربرد شیت فابریک و ورق برش خورده
به طور کلی هر دو شیت
هایی که توضیح داده شد برای اکثر محصولات فولادی وجود دارند، اما هر کدام در چند
صنعت به خصوص کاربرد دارند. برخی از این کاربردها به صورت زیر می باشد:
- صنایع ساختمان سازی
- ساخت مخزن های بزرگ و تانکرها
- صنعت خودرو سازی
- کشتی سازی
- ساخت لوازم خانگی
- پل سازی و سازه های عظیم
لازم به ذکر است کاربرد
ورق های برشی بیشتر در صنعت ساخت و ساز می باشد. به طور مثال پروفیل های چهارچوب
فرانسوی کاملاً از ورق آهن برشی ساخته شده است. سایر ورق های فولادی تولید شده
توسط تولید کنندگان مختلف در دو نوع برشی و فابریک موجود هستند. از جمله این
محصولات می توان به ورق های روغنی اشاره کرد که با داشتن مقاومت بالا در برابر زنگ
زدگی و خوردگی، سطح ظاهری صاف و صیقلی، استفاده به عنوان ماده اولیه برای ساخت
سایر ورق های فولادی و ... نحوه عرضه آن ها به صورت فابریک و برش خورده از اهمیت
بالایی برخوردار است. قیمت ورق روغنی با توجه به این خواص مقرون به صرفه بوده و
انواع گریدهای آن به صورت رول و شیت تولید و عرضه می گردند. مهم ترین این کیفیت ها
شامل ورق های ST12، ST13 و ST14 می شوند.
چه تفاوت هایی میان ورق برش خورده و شیت فابریک وجود دارد؟
مهم ترین تفاوت شیت های
برش خورده و فابریک در نحوه تولید آن ها می باشد. همان طور که پیش تر گفته شد، شیت
فابریک پس از تولید و انجام مراحل بسته بندی در کارخانه برش می خورد و در نهایت به
بازار عرضه می گردد. این موضوع در حالی اتفاق می افتد که ورق برشی پس از وارد شدن
به کارخانجات مختلف به وسیله دستگاه های برش، برشکاری می شود.
دومین تفاوت این دو
فرایند، در قیمت آن ها می باشد. همان گونه که بیان شد، قیمت شیت فابریک به علت
داشتن مزیت های بیشتر از ورق برشی بیشتر می باشد. این محصولات با دقت کامل و بدون
هیچ گونه خطایی برش کاری می شوند، در صورتی که برشکاری ورق های برشی در بیشتر
کارخانه ها توسط افرادی انجام می گیرد که دارای تخصص کافی در این زمینه نمی باشند
یا دستگاه مورد استفاده آن ها به اندازه لازم برای ضخامت های مختلف تخصصی نیست. در
نهایت ممکن است محصول نهایی دچار موج یا کج شدگی شود و از قیمت آن بکاهد.
در نتیجه تفاوت این دو
محصول به صورت خلاصه شامل موارد زیر است:
- نحوه عرضه شیت های فابریک در کارخانه به صورت برش
خورده است؛ در صورتی که ورق های برشی با استفاده از دستگاه های برش پس از تولید
برش می خورند.
- قیمت ورق های فابریک با داشتن مزیت های مختلف
بالاتر از محصولات برشی است.
- برش کاری محصولات فابریک با دقت بالا و توسط
کارشناسان متخصص انجام می شود؛ در صورتی که برشکاری محصولات برش خورده، در مواردی
توسط افرادی انجام می گیرد که تخصص کافی ندارند یا دستگاه های آن ها برای ضخامت
های مختلف کیفیت ندارد.
با توجه به معرفی، شناخت
کاربردها و بررسی تفاوت بین شیت فابریک و برش خورده نتیجه می گیریم که استفاده از
شیت های فابریک توجیح اقتصادی نداشته و با هزینه های زیادی همراه است؛ بنابراین
لازم است به معرفی یک دستگاه برش کاری مجهز بپردازیم تا از مقدار هزینه های
انبارداران و مصرف کنندگان کاسته شود.
برای اطلاع از قیمت ورق برشی به دسته بندی مربوطه مراجعه نمائید.
برشکاری ورق آهن با دستگاه اسلیتر (Slitter)
از جمله به روزترین و
پیشرفته ترین دستگاه برای برش کاری فلزات می توان دستگاه اسلیتر را نام برد. این
دستگاه در دو نوع ساخته می شود که تفاوت هایی از لحاظ سرعت انجام کار با یک دیگر
دارند. نام گذاری این دستگاه های رشته بری به صورت برش عادی و برش با سرعت زیاد می
باشد. برای انجام فرایند برش کاری باید هر کارخانه یا کارگاه دستگاه مربوط به نیاز
خود را تهیه کرده و از آن استفاده کند. در ادامه به تعریف این دو دستگاه می
پردازیم:
دستگاه برش عادی: در این
دستگاه، در هر دقیقه تنها امکان برش حداکثر 40 متر از ورق آهن وجود دارد.
دستگاه برش با سرعت
بالا: در دستگاه برش با سرعت بالا، امکان برش حداقل 150 متر شیت در هر دقیقه وجود
دارد.
نکته ای که در مورد این
دستگاه ها باید به آن توجه کنید این است که خطوط نواربری در آن ها بسته به ضخامت
هایی که نیاز به برش آن ها است، به سه دسته خطوط نواربری نازک، متوسط و ضخیم تقسیم
می شوند.
چه ورق هایی در دستگاه نواربری استفاده می‌شود و برش می‌خورد؟
انواعی از شیت های
فولادی را می‌توان به کمک این دستگاه برش داد. این موارد به شرح زیر هستند:
- ورق سیاه
- ورق روغنی
- ورق گالوانیزه
- ورق رنگی
لازم به ذکر است تمامی آلیاژهای
این محصولات از جمله شیت های شیروانی نیز قابلیت برش به وسیله این دستگاه را
دارند. البته به طور کلی قیمت ورق شیروانی از دیگر محصولات گالوانیزه به دلیل
فرایند رول فرمینگ بیشتر می باشد. پایه تولید این محصولات ورق گالوانیزه بوده که
با پوشش دهی فولادهای سرد یا روغنی به وسیله پوشش روی تولید می گردد.
این فولاد به سبب داشتن مزایایی مانند مقاومت در برابر رطوبت، زنگ زدگی و خوردگی، داشتن سطحی صاف و صیقلی، قابلیت رنگ آمیزی، فرم پذیری بالا و ... یکی از محبوب ترین شیت های فولادی به شمار می آید. ورق گالوانیزه با وجود داشتن این ویژگی ها نرخ مقرون به صرفه ای داشته و به همین علت علاوه بر استفاده در تولید محصولات رنگی و فرم دار، در صنایع تولید لوازم خانگی، خودروسازی، ساخت و ساز، تولید لوله و پروفیل و ... به کار می رود.
حتما بخوانید:تفاوت ورق گالوانیزه و سیاه
برش کاری در کارخانه
امروزه اکثر کارخانه های
فولادی پیشرفته از همان دستگاه اسلیتر یا نوار بری استفاده می کنند که با داشتن
فناوری جدید برای نخستین بار در ایران به کارگرفته شده است. قابلیت برش ضخامت های
مختلف یک ورق تنها با یک دستگاه قابل
انجام است و در نهایت ورق هایی با سایز های مختلف توسط یک اسلیتر و بدون هیچگونه
ناهمواری و کج شدگی را تحویل می دهد.
ضخامت ورق های مصرفی در
رشته بری حدوداً 4/0 تا 12 میلی متر و با عرض های 40
سانتی متر تا 2 متر است. دستگاه نواربری (اسلیتر) با به روز ترین تجهیزات، به
وسیله مهندسین بخش ماشین سازی راه اندازی و استفاده می شود. جالب است بدانید
طراحی این دستگاه به صورتی است که توانایی برش کاری ورق هایی با ضخامت کم، متوسط و
ضخیم را داشته و این کار را به صورت یکنواخت انجام می دهد. در پایان فرآیند نوارها
مجدداً به صورت کویل جمع آوری می شوند.
استفاده از ورق فابریک بهتر است یا ورق رول فرم؟
همان طور که اشاره کردیم
استفاده از هر کدام این محصولات بسته به کاربرد و نیاز مصرف کننده داشته و بهتر
است ابتدا کاربرد خود را مشخص کرده و در نهایت خرید خود را انجام دهید. با این حال
شیت فابریک هزینه های زیادی داشته و توصیه می شود برای کاربرد های کوچک از همان
ورق های برش خورده با دستگاه اسلیتر استفاده نمایید. از سوی دیگر شیت فابریک دارای
ابعاد دقیق تر و سطح یکنواخت تری می باشد که استفاده از آن را راحت تر خواهد کرد.
به طور مثال برای تولید
شیت های شیروانی و انجام فرآیند رول فرمینگ، اگر فرم سختی مد نظر خریدار باشد،
استفاده از یک دستگاه پیشرفته نیاز است. همچنین پس از تولید و برای عرضه، ورق ها
بهتر است به صورت فابریک تولید و برشکاری شوند تا محصول نهایی از کیفیت مطلوبی
برای استفاده در سقف های مختلف از جمله سوله ها، خانه ها، پارکینگ ها، دیواره
انبارها و ... مناسب باشد. طبیعی است که قیمت ورق شیروانی آماده شده در کارخانه از
محصولاتی که پس از عرضه برشکاری می شوند، بالاتر است؛ زیرا کیفیت آن از نظر سطح،
رنگ و سایر موارد در کاربرد پایانی آن تأثیر به سزایی دارد.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی
تفاوت های بین شیت فابریک و ورق برشی پرداختیم. این فرایند ها هر دو دارای
استانداردهایی می باشند و هر دو روش محصولات با کیفیتی را ارائه می دهند. به طور
کلی استفاده از شیت های فابریک با کیفیت تر بوده و محصولات آن دارای سطحی صاف تر
همراه با اندازه های دقیق تری می باشند.
از طرف دیگر قیمت
محصولات برشی با این روش بسیار بالا بوده و برای مصارف بالا توجیح اقتصادی ندارد. با
این حال برای استفاده از ورق های برش خورده در بیشتر کارخانجات از دستگاه اسلیتر
استفاده می شود که با داشتن قدرت نواربری در ضخامت های کم، متوسط و بالا محصولات
با کیفیت و بدون موجی را ارائه می دهد. همچنین محصولات برش خورده بیشتر برای صنعت
ساخت و ساز به کار برده می شوند.