محبوب ترین ورق های فولادی که بر خلاف آهن و فولاد خام دارای استحکام متناسبی در برابر خوردگی و زنگ زدگی، اکسیداسیون و رطوبت می باشند، ورق های گالوانیزه و داکرومات هستند. این دو محصول از نظر کارایی بسیار شبیه به یک دیگر بوده، اما تفاوت های بسیاری به سبب تمایز در پوشش با یک دیگر دارند.

برای بررسی تفاوت پوشش گالوانیزه و داکرومات باید گفت این دو روش مؤثرترین فرآیند ها برای مقاوم سازی آهن و فولاد می باشد و مهم ترین تفاوت آن ها در میزان و نوع قرارگیری پوشش بر فلزات می باشد. در واقع پوشش داکرومات به صورت عمیق تری در داخل فلز نفوذ می کند و همین موضوع سبب مقاومت بهتر محصول نهایی می شود.

سایر تفاوت این دو پوشش در کاربردهای اصلی آن ها، خواص نهایی محصول به سبب نوع پوشش، روش تولید، طول عمر مفید و ماندگاری، میزان مقاومت و البته قیمت می شود که در ادامه مطلب به بررسی جداگانه و کامل تر از هرکدام پرداخته شده است.

بررسی دقیق تفاوت ورق گالوانیزه و داکرومارت


در ایران با استفاده از روش غوطه وری ورق های گالوانیزه گرم با داشتن پوششی از جنس فلز روی تولید می شوند و دارای مزیت هایی مانند فرم پذیری، مقاومت، جوش پذیری و... می باشند. این مزیت ها سبب استفاده از این فلزات در کاربردهای مختلف شده است؛ به طوری که برای مثال زمانی که صحبت از ساخت سازه ‌های فلزی می‌شود، تولیدکنندگان به دنبال استفاده از روش های گالوانیزاسیون می باشند.

از سوی دیگر نیز پوشش داکرومات شامل یک محلول حاوی روی، پودر آلومینیوم و ترکیب غیر آلی می باشد و در دمای بالا حدود 300 درجه سانتی گراد انجام می گیرد. ضخامت این پوشش حدود 7 تا 8 میکرومتر می باشد و از مزیت های آن می توان به مقاومت بی نهایت در برابر خوردگی، حرارت، عدم ایجاد تردی هیدروژنی و سازگاری با پوشش های بعدی اشاره کرد.

با وجود این توضیحات در ادامه به بررسی دقیق تر تفاوت این دو محصول پرداخته ایم تا در زمان خرید، ثبت سفارش خود را راحت تر انجام دهید:

مقاومت در برابر خوردگی و گرما

یکی از اولین تفاوت های پوشش گالوانیزه و داکرومات در میزان مقاومت در برابر خوردگی است. پوشش گالوانیزه گرم دارای یک لایه محافظتی از آندها و کاتدهای فداشونده می باشد، اما در پوشش داکرومات بخشی از مواد حفاظت کننده در داخل عناصر فلز مورد نظر نیز نفوذ کرده و سبب مقاوم تر شدن آن خواهند شد. در واقع هر دو روش سبب مقاومت فلز خواهند شد، اما اگر پوشش ورق های گالوانیزه آسیب ببیند ممکن است دچار خوردگی شوند.

در نتیجه طول عمر فولاد گالوانیزه در شرایط مناسب در حدود 25 تا 30 سال است؛ در صورتی که طول عمر پوشش های داکرومات (بسته به  نوع) از 40 تا 80 سال متغیر است. همین موضوع سبب شده تا قیمت ورق گالوانیزه مقرون به صرفه تر از محصولات داکرومات باشد. از سوی دیگر میزان مقاومت این دو محصول در برابر گرما نیز با یک دیگر متفاوت می باشد؛ به طوری که شیت های داکرومات سبب استحکام بالاتری در برابر حرارت می باشند.

ضخامت


ضخامت پوشش برای هر دو لایه گالوانیزه و داکرومات استاندارد می باشد، اما میزان ضخامت در پوشش داکرومات کمتر از پوشش گالوانیزه گرم است. با این وجود در نظر داشته باشید هر میکرون از لایه داکرومات حدود ۱۰۰ ساعت تست اسپری نمک همراه با با خاصیت خورندگی  را تحمل می کند و این به معنای حدود 4 تا 5 برابر قوی تر بودن این لایه نسبت به پوشش گالوانیزه است.

اکثریت پیچ و مهره ها به طور معمول با استفاده از آبکاری داکرومات و با گرید B تولید می شوند. در این روش دو بار فرآیند آبکاری با استفاده از محلول کرومات و پخت انجام می گیرد.  آن ها مطابق با تست های انجام شده حدود 800-1000 ساعت تست اسپری اسید را نیز تحمل می کنند.

با این وجود ضخامت پوشش ورق های گالوانیزه و داکرومات بین 90 تا 275 گرم بر متر مربع بوده و بسته به هر کارخانه متفاوت است. به طور مثال کارخانه فولاد امیرکبیر کاشان محصولات خود را بسته به کاربردی که دارند، با ضخامت های مختلفی برای پوشش تولید می کند. از این رو قیمت ورق گالوانیزه کاشان بسته به ضخامت پوشش، محدوده ابعادی و وزن شیت متفاوت می باشد و خریداران باید پیش از ثبت سفارش، کاربرد نهایی خود را مشخص کنند.

حفظ خواص

با توجه به این که پوشش ها به نوعی لایه های محافظتی هستند، خاصیت ماده و عنصر فلزی آن فولاد کاملاً حفظ می شود، اما پوشش داکرومات با نفوذ به سطح فلز سبب تغییر در خواص مکانیکی و شیمیایی و حتی از بین رفتن آن ها می گردد.

از سوی دیگر در فرآیند پوشش ‌دهی گالوانیزه گرم، حرارات بیش از 440 درجه سانتی گراد است. به همین علت سختی کمتری را دارد، اما در پوشش داکرومات، ترتیب عملیات‌ های پوشش ‌دهی و حرارت‌ دهی به صورتی است که سختی قطعات حفظ می ‌شود.

چسبندگی پوشش

همان طور که ذکر شد، پوشش داکرومات در داخل فلز نفوذ کرده و سبب افزایش مقاومت آن می شود؛ در صورتی که پوشش گالوانیزه تنها بر روی سطح اعمال می شود. همین موضوع سبب افزایش چسبندگی در فلزاتی می شود که با استفاده از پوشش داکرومات حفاظت می گردند.

از سوی دیگر افزایش چسبندگی هر چه بالاتر باشد، استحکام محصول را افزایش می دهد و میزان آن بسته به روش تولید، نحوه سرد کردن پوشش و ... در تمامی کارخانجات متفاوت است. جالب است بدانید یکی از ورق های گالوانیزه با مقاومت بالا توسط کارخانه فولاد تاراز شهرکرد تولید می شود و دارای یک خط جداگانه می باشد. از سوی دیگر این فلزات به صورت گل ریز و بدون گل عرضه می شوند؛ به همین علت قیمت ورق گالوانیزه تاراز امروز برای متقاضیان این محصول از اهمیت بالایی برخوردار است و با وجود ارائه کیفیت مناسب مقرون به صرفه می باشد.

شکل ظاهری

دیگر تفاوت این فلزات در سطح ظاهری آن ها می باشد. ورق های گالوانیزه بیشتر به صورت ساده عرضه می شوند و برای تولید آن ها به صورت رنگی باید یک سری مراحل را پس از ساخت طی کرده تا سطح آن ها برای رنگ آمیزی آماده شود. البته طیف رنگی متنوعی دارند و کدهای رنگی آن ها بر اساس استاندارد رال جهانی می باشد. این موضوع در صورتی است که ورق ها و مقاطعی که دارای پوشش داکرومات هستند، قابلیت عرضه با هر رنگی را دارند.

طیف رنگی متنوع ورق های گالوانیزه نیز بهتر است بدانید امروزه کارخانه هفت الماس که یکی از برترین تولید کنندگان این فولاد است، تمرکز خود را بر تولید این محصول با ضخامت 4/0 تا 3 میلی متر و با عرض های 1000 تا 1250 میلی متر قرار داده است. قیمت ورق گالوانیزه هفت الماس برای متقاضیان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ زیرا این شرکت قادر به پاسخگو بودن 15 درصد نیاز کشور از نظر محصولات فولادی داخلی می باشد. همچنین در حدود 20 تا 40 درصد از تولیدات آن به کشورهای خارجی صادر می گردد.

قیمت 


تفاوت های ذکر شده سبب تمایز این فلزات در خواص و کاربرد نهایی می شوند. البته که این موارد نرخ آن ها را نیز تحت تأثیر قرار می دهند. جالب است بدانید قیمت پوشش داکرومات از پوشش گالوانیزه بیشتر می باشد. از این رو کاربردهای این فلزات کمی با یک دیگر متفاوت است. ورق های گالوانیزه بیشتر در محیط هایی به کار می روند که ظرفیت های بالا نیاز باشد، اما ورق های داکرومات در مصارف تزئینی که نیاز به مقاومت به خوردگی بالاتری باشد، مورد استفاده قرار می گیرند.

در پایان نیز باید گفت امروزه ورق های رنگی گالوانیزه از محبوبیت بسیاری در صنعت برخوردار می باشند؛ زیرا با خواص ورق های گالوانیزه و در تنوع رنگی بالا تولید و عرضه می شوند. قیمت خرید ورق رنگی به طور معمول از محصولات گالوانیزه بیشتر است، اما اگر ضخامت پوشش گالوانیزه بیشتر باشد، نرخ آن ها نیز طبیعتاً بالاتر می رود.

حتما بخوانید:تفاوت ورق گالوانیزه و رنگی

جمع بندی

به طور کلی آهن و فولاد دو نوع از فلزات پر کاربرد در صنعت به شمار می آیند و در مصارف بسیاری زیادی استفاده می شوند، اما یک عیب بسیار بزرگ دارند و آن هم این است که پس از طی مراحل تولید و قرارگیری در مجاورت هوای آزاد، لایه ای از اکسیداسیون، زنگ زدگی و خوردگی را به سطح خود جذب می کنند. حال بهترین راه برای جلوگیری از این اتفاق استفاده از ورق های گالوانیزه و داکرومات به خصوص در محیط هایی است که در معرض این عوامل قرار دارند.

مقاومت، خواص، کاربرد و قیمت ارتباط مستقیمی با پوشش قرار گرفته بر روی فلزات دارند. در این میان، گالوانیزه و داکرومات دو مورد از بهترین تکنیک ‌های پوشش‌ دهی می باشند که از نظر تنوع رنگی، کیفیت ظاهری، چسبندگی، ضخامت، مقاومت در برابر خوردگی، حفظ خواص مکانیکی و میزان آلایندگی با یک دیگر تمایز دارند. هر شخص با توجه به نیاز و کاربری خود می تواند یکی از این دو فلز را انتخاب کند و همه این موارد بسته به کاربری مورد نظر خریدار دارد.